فعالیت های رصدی

 

 

در سه دهه‌ی آغازین، عمده‌ی فعالیت‌های رصدی در رصدخانه ابوریحان بیرونی دانشگاه شیراز بر روی ستارگان متغیر و به ویژه ستارگان دوتایی گرفتی بوده است. در سال‌های ابتدایی فعالیت، به ویژه به دلیل تاریکی نسبتا قابل قبول آسمان در اطراف رصدخانه، مشاهدات زیادی با استفاده از نورسنج و تلسکوپ ۲۰ اینچ (۵۱ سانتی‌متری) صورت گرفته است. نتایج حاصل شده از این رصدها به صورت مقالات علمی در مجلات و نشریات معتبر چهانی به چاپ رسیده‌اند.
 
از اواخر دهه‌ی ۱۳۶۰ خورشیدی، فعالیت‌های علمی – پژوهشی این رصدخانه با برقراری دوره‌های تحصیلات تکمیلی (به ویژه دوره دکتری) در رشته‌های نجوم و اخترفیزیک در بخش فیزیک دانشگاه شیراز با راهنمایی و کمک اساتید گروه نجوم و اخترفیزیک ادامه یافت. در این دوران به دلیل مجهز بودن رصدخانه بیرونی به تلسکوپ نسبتا بزرگ در کشور با امکانات نورسنجی کامل (شامل دستگاه نورسنج، فیلترهای علمی، تجربه رصدی، و شرایطی همچون آسمان نسبتا صاف و...) تعداد زیادی از دانشجویان مقاطع تحصیلات تکمیلی در گرایش‌های نجوم و اخترفیزیک از سایر دانشگاه‌های کشور، رصدهای حرفه‌ای و داده گیری خود را در این رصدخانه به انجام رسانده‌اند. خدمات رصدی ارائه شده، در قالب آموزش داده‌گیری، کار با تلسکوپ و نورسنج و رصدهای تکمیلی بوده است. به طور کلی تعداد زیادی از محققان امروز کشور در زمینه نجوم و اخترفیزیک از خدمات رصدی این رصدخانه استفاده‌های علمی و تحقیقاتی برده‌اند.
 
در طی یک دهه‌ی گذشته، با بروزرسانی سیستم‌های مکانیکی تلسکوپ‌های رصدخانه ابوریحان بیرونی و همچنین تهیه ابزارهای رصدی همانند دوربین‌های ثبت تصاویر دیجیتال، فعالیت‌ رصدخانه دوباره رونق گرفته است. در این دوران، علاوه بر دوره‌های آموزشی نجوم مشاهداتی برای دانشجویان مقاطع مختلف تحصیلی، پروژه‌های علمی در سطح دانشجویان کارشناسی و کارشناسی ارشد انجام می‌شود.
 
برخی از پروژه‌های رصدی انجام شده توسط دانشجویان مختلف شامل مطالعه‌ی سیارات فراخورشیدی، رصد خوشه‌های ستاره‌ای، رصد سحابی‌ها و محیط‌های میان ستاره‌ای، رصد عمیق از کهکشان‌های کیهان نزدیک و رصد اجرام گذرا همانند سیارک‌هاست که تصاویر آن در زیر نشان داده شده‌ است.

 

منحنی نوری حاصل از رصد سیاره‌‌ی فراخورشیدی با استفاده از تلسکوپ ۲۰ اینچ رصدخانه ابوریحان بیرونی هست (پایان نامه خانم مریم دادپور)

 

 

عکس خوشه‌ی ستاره‌ای M92 که توسط تلسکوپ ۲۰ اینچ رصدخانه ابوریحان بیرونی گرفته شده است.

 

درخشندگی سطحی پایین کهکشان‌های محلی (پایان نامه آقای امیر احتشامی) 

 

 

 
 

 

پژوهشگران و دانشجویان علاقه‌مند به انجام پروژه‌های رصدی در سطح کشور می‌توانند با ارسال فرم درخواست، از امکانات رصدخانه ابوریحان بیرونی دانشگاه شیراز استفاده نمایند. 

دانلود فرم درخواست رصد